Wat is rewilding?

Rewilding is een term die is overgewaaid uit de VS en in zwang is geraakt in de afgelopen 10 jaar onder ecologen en natuurbeschermers in Europa. In Nederland kent Rewilding eigenlijk al een lange geschiedenis, waarbij Frans Vera als grondlegger wordt gezien met het ontwikkelen van de Oostvaardersplassen en het toelaten van grote grazers. Nederland speelde en speelt een voorlopers rol in Europa met daarop volgende projecten als ruimte voor de Rivier.

Rewilding gaat het over toelaten van natuurlijke processen, waarbij gestreefd wordt naar het herstellen van zo compleet mogelijke ecosystemen met een rijke biodiversiteit. Om dit te bereiken zijn grazers en roofdieren nodig, omdat we hebben geleerd dat deze twee samen het landschap vormen en dat leidt tot variatie in het landschap. Zonder zou elk landschap in Europa dichtgroeien tot bos, maar grazers en roofdieren creëren een half-open landschap. Ze zijn in Europa op grote schaal uitgeroeid en daarom staat in veel Rewilding projecten de herintroductie hiervan centraal.

De Rewilding gemeenschap heeft als visie om landschappen te creëren die zichzelf managen zonder menselijk onderhoud en wijkt in dat opzicht sterk af van de huidige natuur management praktijken waarbij veel en duur menselijk onderhoud nodig is. Neem als voorbeeld de vele heidegebieden in Nederland, die met veel menselijke interventie en kosten in stand worden gehouden. 

Belangrijk is dat Rewilding een positieve aktie-gerichte visie is op natuur herstel die veel verder gaat dan enkel in stand houden wat er is, maar zelf regulerende wilde natuur wil terugbrengen. Deze positieve insteek resulteert in veel enthousiasme binnen de community en het wordt ook regelmatig opgepikt in Nederlandse kranten. Er is blijkbaar een sterke behoefte aan een positieve insteek die hoop geeft naast de 'doom en gloom' verhalen.

De grote uitdaging voor Europa is natuurlijk hoe dat te doen in een dicht bevolkt gebied. Voor een deel heeft Rewilding de wind in de zeilen omdat door bestaand beschermings beleid een aantal soorten spontaan aan een come-back bezig zijn in Europa, zoals de wolf, goud-jakhals, lynx, bever en bruine beer, otter.

Shifting baseline

Een psychologisch principe speelt een rol; shifting baselines, wat betekent dat elk mens het landschap van zijn jeugd als referentie neemt en als norm. Daardoor hebben we een verkeerd van hoe Europa er uit vroeger uit heeft gezien voordat de mens het landschap beïnvloedde! Paleo-ecologen zien het als hun rol te laten zien hoe Europa er ooit uitzag. Bijvoorbeeld, leeuwen en olifanten waren een onderdeel van Europese ecosystemen en de hoeveelheden wild waren enorm in een klimaat dat vergelijkbaar was met het onze. Bijvoorbeeld Jens Christian Svenning, hoogleraar in Aarhus, besteed hier veel aandacht aan [4]. Een heldere uitleg voor de Britse situatie wordt gegeven door George Monbiot [2].

Organisaties 

In Europa is er een overkoepelende organisatie, Rewilding Europe [1], die vanuit Nederland wordt aangestuurd en een ondersteunende, coördinerende rol heeft. Rewilding Europe komt voort uit de Nederlandse school van natuurontwikkeling en wordt geleid door een Nederlander. Deze organisatie wil laten zien, maar ook leren, middels een 8-tal grote gebieden in Europa hoe dit werkt in de volgende gebieden; Coa vallei (Portugal), Apennijnen (Italie), Velebit (Kroatië), Rhodope(Griekenland/Bulgarije), Karpaten (Roemenië), Danube delta (Roemenië/Oekraïne), Oder delta (Duitsland/Polen), Lapland.

In een breder kader past Rewilding Europe binnen het initiatief van de UN, Decade on Ecosystem restoration 2021-2030 [2] en de European Green Deal [3]. De organisatie probeert aansluiting te vinden bij het Europese beleid. 

Referenties