Circulaire economie
Een duurzame toekomst bestaat uit oneindige kringlopen van grondstoffen, aangedreven door groene energie. Een wereld waarin afval niet meer bestaat, onder het motto afval = voedsel, zoals het in de cradle-to-cradle filosofie van Braungart en McDonough wordt benoemd, Op papier is de oplossing eenvoudig maar in de praktijk verloopt deze transitie moeizaam. In deze context wordt onderscheid gemaakt tussen up-cycling, re-cycling en down-cycling. Uiteindelijk streven is re-cycling en up-cycling, en geen down-cycling.
Staal
Staal is een voorbeeld van een succesvolle kringloop. Het is al heel lang gebruikelijk om in hoogovens schroot toe te voegen bij het staal maken, met name ook omdat dit economisch interessant is. Bijvoorbeeld in de staalfabriek in IJmuiden tot wel 30%. Arcelor Mittal heeft in Luxemburg zelfs een elektrostaal fabriek die 100% wordt gevoed met "oud ijzer". Ook verpakkings blik (staal met een dun laagje tin) wordt ook al lang succesvol gerecycled, waarbij het voor verbranding in sorteerinstallaties uit het afval gehaald. Staal maken uit ijzererts is zeer energie intensief proces en recycling helpt enorm om het energie verbruik te verminderen per kg geproduceerd staal. Wel is het zo dat staalfabrieken voorlopig nog geen groene energie gebruiken, dus hier moet nog een belangrijke slag geslagen worden in de toekomst, Recycling percentages voor verpakkings blik is in Nederland 95% [1].
Aluminium
Voor aluminium geldt exact hetzelfde verhaal als voor staal.
Glas
Glas wordt al lang in een hoge mate gerecycled. Het lukt echter niet om de keten goed te sluiten en in de buurt van 100% te komen.
Plastics
De huidige situatie is nog dat de hoeveelheid die we recycleren een ‘homeopatische hoeveelheid’ is van wat bedrijven nodig hebben [2]. Een recente publicatie in Science Advances [4] laat zien dat de jaarlijkse primaire productie van plastics nog steeds sterk toeneemt, en er maar een zeer klein deel van de cumulatieve globale primaire productie gerecycled is. Gezien de toenemende zorgen dat plastics overal terecht komen in het milieu en de effecten hiervan nog verre van duidelijk zijn, zijn we nog zeer ver verwijderd van de cradle-to-cradle droom en ligt er een grote uitdaging voor de toekomst.
Recycling van plastics is een complexe zaak, omdat plastics een grote familie is van afzonderlijke materialen. Er zijn een aantal uitdagingen. Ten eerste is het momenteel economisch niet interessant om plastics te recyclen; nieuw plastic maken uit olie is simpelweg goedkoper. Dus er is op dit moment nog geen echte economische drijfveer. Bij plastic recycling zal de afvalstroom gescheiden moeten worden. Hier is flink voortgang geboekt en bestaan er nu industriële installaties die met behulp van infrarood analyse snel plastics scheiden, zoals op de foto de fabriek van Suez in Heijkoop [3]. Desalniettemin is dit een significante kostenpost bij gerecycled plastic.

Bron: Volkskrant[3] : Beeld Guus Dubbelman

Verpakkingen die bestaan uit 1 materiaal zijn het makkelijkst om te recyclen. Echter, veel verpakkingen bestaan uit combinaties van materialen die recycling ernstig belemmeren. Momenteel belanden die materialen in de "plastic mix", die vaak verbrandt wordt om energie op te wekken of voor down-cycling wordt ingezet. Sinds 2015 zijn de gemeenten in Nederland verantwoordelijk voor het inzamelen en sorteren van het plastic en sindsdien is de hoeveelheid opgehaald materiaal in Nederland flink toegenomen [4].
De komende vijf tot tien jaar zijn er volgens [4] 3 materiaalstromen die volledig circulair kunnen worden: PET-flessen (is al een heel eind op weg), PE-flacons (wordt meer en meer gedaan) en ook folies, waar veel PE-plastic voor wordt gebruikt. Het probleem zal de eerder genoemde MIX blijven.
PET
PET is het meest gerecycled polymeer, en zal waarschijnlijk het eerste polymeer zijn met een goede kringloop. In West Europa worden redelijke hoge inzameling en recycling percentages gehaald; ~60%. In de VS is dit bijvoorbeeld een stuk lager.
Kijken we specifiek naar de grote PET fles in Nederland, lag er een doel van de Nederlandse Vereniging voor Fridsanken (FWS) voor 2018 om 28% van de PET fles uit recyclaat te laten bestaan. Voor hogere percentages dan 50% liggen er momenteel nog technische uitdagingen t. De inzamelpercentages van de PET flessen liggen heel hoog ~95%.
De huidige mechanische vorm van recycling slaagt er niet in om kleurstoffen en andere verontreinigingen eruit te halen. Daardoor wordt de kunststof bij hergebruik steeds donkerder van kleur, waardoor het in steeds laagwaardiger toepassingen terechtkomt (down-cycling). Daar heeft de Eindhovense startup Ioniqa een up-cycling oplossing voor ontwikkeld waarbij de kunstof wordt afgebroken tot basis eenheden waarbij kleurstoffen en verontreinigingen worden verwijderd; zij bouwen in 2019 een fabriek in Geleen voor 10.000 ton PET [5] en werken samen met Coca cola en Unilever..
Gebouwde omgeving
TBD
Electronica
TBD
[1] https://afvalfondsverpakkingen.nl/pers/2017-succesvol-jaar-voor-recycling-verpakkingen
[3]https://www.volkskrant.nl/economie/wat-gebeurt-er-met-al-dat-afval-dat-wij-zo-ijverig-aan-het-scheiden-zijn-~b1a94624/
[4] https://www.nemokennislink.nl/publicaties/wat-gebeurt-er-met-ingezameld-plastic/
[5] http://advances.sciencemag.org/content/3/7/e1700782
[6] https://www.fws.nl/onze-themas/duurzaamheid/verhoging-doelstelling-r-pet-grote-pet-fles
Maak jouw eigen website met JouwWeb